در طی دو دهه گذشته امید به زندگی و میانگین طول عمر افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروز (ام اس) به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. معرفی درمانهای تعدیل کننده بیماری و توصیف و درک بهتر از احتمال وجود همزمان دو بیماری که اغلب در بین بیماران مبتلا به ام اس تشخیص داده می شود، مهمترین عواملی هستند که در افزایش طول عمر در جمعیت افراد مبتلا به ام اس در جهان دخیل می باشند.[ 1 ]
اطلاعات موجود در بانک های اطلاعاتی بزرگ نشان داده اند که میانگین سنی افراد مبتلا به ام اس در حال افزایش است. در سال 2008 شیوع بیماری ام اس در بین افراد 55 تا 59 سال به اوج خود رسید و در سال 2010 تقریباً 14٪ از افراد مبتلا، 65 سال و بالاتر بودند. در حالی که در طی دوره های مطالعه 2 تا 3 ساله، نشان داده شده است که درمانهای تعدیل کننده بیماری (DMT) موجود امروز باعث تغییر روند بیماری می شود، تأثیر آنها در امید به زندگی بیماران مبتلا به ام اس مشخص نیست. بنابراین تیم های مراقبت های بهداشتی به پیچیدگی تشخیص و درمان، و به احتمال وجود همزمان دو بیماری وابسته به سن روی این گروه از بیماران مبتلا به این بیماری مزمن عصبی می پردازند.[ ۱ ]
افزایش سن عامل مهمی است که بر روند بیماری ام اس تأثیر میگذارد. در افراد 65 سال به بالا احتمال ابتلا به نوع پیشرونده ام اس (PPMS) به میزان 29% ، در نوع پیشرونده ثانویه (SPMS) به میزان 26% و در نوع پیشرونده- عود کننده (PRMS) به میزان 8% میباشد؛ در حالیکه در مبتلایان جوان57% به نوع عودکننده – بهبود یابنده (RRMS) مبتلا هستند. توجه به این نکته مهم است که تمام بیماران مبتلا به ام اس عود کننده- بهبود یابنده دچار ام اس پیشرونده ثانویه نخواهند شد. در مطالعه لندن انتاریو، 33.7% مبتلایان به ام اس عود کننده- بهبودیابنده با وجود افزایش سن و افزایش مدت بیماری در این مرحله باقی ماندند. به طور مشابه، یک مطالعه گزارش داد که 38% از بیماران مبتلا به ام اس عود کننده- بهبود یابنده حتی بعد از 75 سالگی نیز در این مرحله باقی مانده اند. بنابراین، در حالی که پیری خطر تبدیل شدن ام اس به دوره پیشرونده را افزایش می دهد، اما با این وجود یک اقلیت قابل توجه، حدود یک سوم، وجود دارند که با افزایش سن در دوره عود کننده- بهبود یابنده باقی می مانند. [ ۱ ]
با پیشرفت بیماری همزمان با بالا رفتن سن، قدرت ترمیم، بازسازی میلین و سایر عملکردهای فیزیولوژیکی بدن کمتر می شود.در مدلهای آزمایشی، موشهای پیر در مقایسه با موشهای جوان، روند آهسته تری از بازسازی ملین و با اثرکمتری را از خود نشان می دهند. به همین ترتیب، انسان های مسن نیز کاهش توانایی بازسازی میلین را نشان داده اند.[ ۱ ]
تعامل شغلی و اجتماعی، مراقبت های بهداشتی موثر و در دسترس، عادات سبک زندگی سالم و حفظ استقلال در خانه از عوامل مهم برای حفظ روند سالم افزایش سن به نظر می رسند. وجود انعطاف پذیری مالی، حمایت اجتماعی، سلامت شناخت و ذهن و تحمل پذیری، بنیادی حمایتی برای این عوامل حیاتی فراهم کرده است.[ ۲ ]
تجارب اجتماعی بزرگسالان مسن مبتلا به ام اس به واسطه نیازهای اجتماعی آنها، تجربه آنها از ام اس، ارزشها و انتظارات، ویژگیهای سیستم حمایت اجتماعی، پاسخ ارائه دهندگان سرویسهای حمایتی و دسترسی به محیط ، تحت تاثیر قرارگرفته است. دسترسی ضعیف به حمایت های اجتماعی، گزینه های محدود و فقدان اطلاعات به ایجاد یک محیط غیر حمایتگر کمک می کند.[ ۳ ]
1- Sanai SA et al. Aging and multiple sclerosis. Multiple Sclerosis Journal. 2016, Vol. 22(6) 717–725
2- Ploughman M et al. Factors influencing healthy aging with multiple sclerosis: a qualitative study. Disability & Rehabilitation, 2012; 34(1): 26–33
3- Fong T. et al. The social experience of aging with a chronic illness: Perspectives of older adults with multiple sclerosis. Disability and Rehabilitation, June 2006; 28(11): 695 – 705